W obliczu rosnącej liczby samochodów elektrycznych i dynamicznego rozwoju elektromobilności w Polsce, kluczowym aspektem staje się dostępność infrastruktury ładowania — także tej przydomowej. Dotychczas właściciele mieszkań w budynkach wielorodzinnych napotykali poważne bariery formalne przy próbie instalacji prywatnej ładowarki. Procedury były czasochłonne, a odmowa wspólnoty lub spółdzielni często kończyła cały proces zanim jeszcze się zaczął.
Rząd postanowił to zmienić. Przyjęta przez Radę Ministrów nowelizacja ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych daje właścicielom mieszkań prawo do instalacji ładowarki… bez konieczności uzyskania zgody wspólnoty mieszkaniowej. To przełom, który może realnie wpłynąć na tempo rozwoju elektromobilności w Polsce.
Na czym polega zmiana?
Dotychczas przepisy ustawy z 11 stycznia 2018 r. wymagały, aby właściciel mieszkania chcący zainstalować punkt ładowania w budynku wielorodzinnym (z więcej niż trzema lokalami) uzyskał zgodę zarządu wspólnoty lub spółdzielni. Procedura ta, mimo że uregulowana formalnie w art. 12b ustawy, była często wykorzystywana do blokowania inwestycji przez sąsiadów lub zarządców. Powodem bywał opór wynikający z niewiedzy, błędnych przekonań o rzekomych zagrożeniach czy konfliktów sąsiedzkich.
W nowym rozwiązaniu wprowadzono zasadę „milczącej zgody” — czyli jeśli zarząd nie wyda decyzji w ustawowym terminie (30 dni), wnioskodawca może przystąpić do realizacji inwestycji. Dodatkowo rząd zaproponował rozszerzenie katalogu przypadków, w których instalacja nie wymaga wcześniejszej zgody — pod warunkiem spełnienia określonych technicznych i formalnych wymogów.
Milcząca zgoda — czyli jak działa nowy mechanizm
Nowelizacja wprowadza rewolucyjny zapis: jeśli zarząd wspólnoty mieszkaniowej nie wyda zgody ani nie wskaże uzasadnionych przeszkód do instalacji stacji ładowania w ciągu 30 dni od złożenia kompletnego wniosku, właściciel mieszkania może rozpocząć instalację.
To rozwiązanie:
- ogranicza biurokrację,
- eliminuje ryzyko bezpodstawnych odmów,
- przyspiesza proces inwestycyjny.
Ustawodawca zachował jednak bezpieczniki — np. w dalszym ciągu wymagane jest przeprowadzenie ekspertyzy elektrycznej potwierdzającej, że instalacja jest wykonalna i nie stwarza zagrożenia dla sieci budynku.
Co musi zawierać wniosek?
Aby skorzystać z nowych przepisów, wniosek złożony przez właściciela lokalu musi zawierać:
- Oświadczenie o tytule prawnym do lokalu i do stanowiska postojowego.
- Opis techniczny instalacji i miejsce planowanego montażu.
- Zobowiązanie do pokrycia kosztów zakupu, montażu i eksploatacji punktu ładowania.
- Zgodę konserwatora zabytków — w przypadku obiektów objętych ochroną.
Jeśli dokumentacja jest kompletna, zarząd wspólnoty ma 30 dni na reakcję. Brak odpowiedzi = zgoda domniemana.
Co w przypadku odmowy?
Odmowa może być wydana tylko w ściśle określonych sytuacjach:
- ekspertyza wykaże brak technicznej możliwości,
- wnioskodawca nie ma tytułu prawnego do lokalu lub miejsca postojowego,
- nie przedłożono wymaganych dokumentów.
Każda inna przyczyna (np. „bo sąsiad się nie zgadza”) nie jest dopuszczalna.
Dlaczego ta zmiana ma znaczenie?
1. Ułatwianie życia użytkownikom EV
Większość kierowców EV preferuje ładowanie w domu — to wygodne i tanie. Nowe przepisy eliminują przeszkody dla mieszkańców budynków wielorodzinnych, którzy dotychczas byli „obywatelami drugiej kategorii” w kontekście dostępu do ładowania.
2. Wsparcie dla dekarbonizacji transportu
Ułatwienie instalacji ładowarek przyspieszy upowszechnienie aut elektrycznych. To bezpośrednio przekłada się na redukcję emisji CO₂, poprawę jakości powietrza w miastach i zmniejszenie hałasu komunikacyjnego.
3. Ograniczenie konfliktów sąsiedzkich
Wspólnoty mieszkaniowe nie będą już arbitralnie decydować o tym, kto może korzystać z ekologicznego środka transportu. Przepisy zdejmują z zarządców odpowiedzialność i przerzucają ją na właściciela mieszkania — który bierze na siebie cały ciężar formalny i finansowy.
Jak przygotować się do instalacji?
Nowe przepisy nie znoszą wymogu zgodności instalacji z prawem budowlanym i energetycznym. Nadal trzeba m.in.:
- wykonać projekt techniczny,
- uzyskać opinię elektryka lub inspektora UDT,
- zapewnić odpowiednią moc przyłączeniową,
- zadbać o bezpieczeństwo pożarowe (zgodnie z Prawem budowlanym i ustawą o ochronie przeciwpożarowej).
Warto współpracować z firmą, która ma doświadczenie w instalacjach ładowarek i rozumie specyfikę pracy w budynkach wielorodzinnych.
Praktyczne skutki — czyli co może się zmienić?
Według danych PSPA z 2024 r. aż 80% kierowców EV chce ładować auta w miejscu zamieszkania. Do tej pory główną przeszkodą były nieprzychylne zarządy wspólnot i przewlekłe procedury. Nowe prawo:
- odblokowuje tysiące potencjalnych lokalizacji dla punktów ładowania,
- może zwiększyć sprzedaż EV,
- podnosi wartość nieruchomości z infrastrukturą do ładowania.
Co z osobami wynajmującymi mieszkania?
Wciąż potrzebna będzie zgoda właściciela lokalu. Wynajmujący nie uzyskają automatycznie prawa do instalacji punktu ładowania, chyba że w umowie najmu zawarto inne postanowienia.
Wnioski
Rządowa nowelizacja ustawy o elektromobilności to długo wyczekiwana zmiana, która odpowiada na realne potrzeby mieszkańców miast i użytkowników EV. Milcząca zgoda i ograniczenie uznaniowości zarządów wspólnot mogą stać się impulsem do budowy tysięcy nowych punktów ładowania w Polsce — w garażach podziemnych, przy miejscach postojowych i parkingach osiedlowych.
To także sygnał, że elektromobilność przestaje być tylko domeną pasjonatów i „early adopters”, a staje się realnym wyborem dla tysięcy mieszkańców budynków wielorodzinnych. Zmiana prawa może, i powinna, pociągnąć za sobą kolejne: np. w zakresie rozliczania zużycia energii czy standardów technicznych przyłączy.