Wraz ze wzrostem liczby samochodów elektrycznych coraz więcej właścicieli domów jednorodzinnych decyduje się na montaż stacji ładowania, tzw. wallboxów. Choć inwestycja ta wydaje się prosta technicznie, pojawia się pytanie natury podatkowej: czy montaż wallboxa w garażu przy domu jednorodzinnym może korzystać z obniżonej stawki VAT 8%, czy należy zastosować stawkę podstawową 23%?
Odpowiedź jest jednoznaczna: montaż stacji ładowania w garażu zawsze podlega stawce VAT 23%.
Dlaczego? Ponieważ garaż, nawet jeśli znajduje się przy domu jednorodzinnym lub w jego bryle, nie jest częścią mieszkalną budynku, a więc nie spełnia definicji budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym (SPM). W konsekwencji stawka 8% nie ma tu zastosowania.
Podstawa prawna – stawki VAT w budownictwie
Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), podstawowa stawka podatku VAT wynosi 23%.
Obniżoną stawkę 8% można stosować jedynie w przypadkach określonych w art. 41 ust. 12 tej ustawy – czyli dla dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.
Co to oznacza w praktyce?
Stawkę 8% można zastosować tylko wtedy, gdy:
- usługa dotyczy obiektów mieszkalnych, a nie użytkowych,
- prace są wykonywane wewnątrz części mieszkalnej budynku,
- i obiekt mieści się w granicach powierzchni przewidzianych dla budownictwa mieszkaniowego (do 300 m² dla domów jednorodzinnych, do 150 m² dla lokali mieszkalnych).
Garaże nie spełniają tych warunków.
Garaż nie jest częścią mieszkalną – kluczowy argument
W świetle polskich przepisów i utrwalonej praktyki organów podatkowych, garaż nie stanowi części mieszkalnej budynku, nawet jeśli jest w jego bryle.
Z punktu widzenia podatku VAT garaż jest pomieszczeniem technicznym lub użytkowym, a nie lokalem mieszkalnym. Wynika to m.in. z przepisów prawa budowlanego i klasyfikacji obiektów budowlanych (PKOB).
Organy podatkowe konsekwentnie uznają, że:
- garaż jest lokalem niemieszkalnym,
- świadczenia usług w garażu, w tym montaż urządzeń, podlegają podstawowej stawce VAT 23%,
- a stawka 8% nie może być zastosowana, nawet jeśli garaż jest funkcjonalnie związany z domem jednorodzinnym.
Montaż wallboxa – usługa w lokalu niemieszkalnym
Montaż stacji ładowania (wallboxa) to czynność techniczna polegająca na podłączeniu urządzenia do instalacji elektrycznej budynku lub garażu. Nie jest to budowa, remont ani modernizacja części mieszkalnej budynku, lecz instalacja urządzenia w pomieszczeniu niemieszkalnym.
Dlatego – nawet jeśli dom jednorodzinny jest objęty społecznym programem mieszkaniowym – sam garaż, jako przestrzeń użytkowa, nie mieści się w jego definicji. Z tego powodu montaż wallboxa w garażu nie spełnia przesłanek zastosowania stawki 8%.
Stanowiska organów podatkowych
Stanowisko fiskusa w tej kwestii jest jednoznaczne i ugruntowane:
- W interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 28 stycznia 2022 r., nr 0112‑KDIL3.4012.665.2021.1.MS, wskazano, że usługi dotyczące garażu, który nie stanowi części mieszkalnej budynku, należy opodatkować stawką 23%.
- Z kolei w interpretacji z 20 marca 2023 r., nr 0111‑KDIB3‑1.4012.35.2023.1.ASY, organ potwierdził, że obniżona stawka VAT ma zastosowanie wyłącznie do części mieszkalnych budynku, a garaże i pomieszczenia techniczne nie korzystają z preferencji.
- Eksperci podatkowi (m.in. MartiniTAX) jednoznacznie wskazują, że sprzedaż, najem czy usługi budowlane dotyczące garaży i miejsc postojowych zawsze podlegają stawce 23% VAT, niezależnie od powiązania z częścią mieszkalną.
Przykład praktyczny
Załóżmy, że właściciel domu jednorodzinnego zleca elektrykowi montaż stacji ładowania samochodu w garażu.
- Garaż znajduje się w bryle budynku, ale jest wydzielony jako pomieszczenie niemieszkalne.
- Wykonawca instaluje urządzenie na ścianie garażu i podłącza je do rozdzielni.
- Prace nie obejmują części mieszkalnej budynku.
W tej sytuacji usługa montażu wallboxa nie jest modernizacją części mieszkalnej, lecz instalacją w pomieszczeniu użytkowym. Dlatego faktura za montaż musi być wystawiona ze stawką VAT 23%.
Częste błędy i ryzyka podatkowe
W praktyce częstym błędem jest automatyczne stosowanie stawki 8% przez instalatorów, którzy uznają, że „dom jednorodzinny = budownictwo mieszkaniowe”.vTo błędne podejście, ponieważ:
- obniżona stawka 8% dotyczy tylko części mieszkalnych,
- montaż w garażu, kotłowni czy pomieszczeniu technicznym nie spełnia warunków do 8%,
- błędne zastosowanie stawki 8% może skutkować obowiązkiem korekty i dopłaty podatku wraz z odsetkami.
W razie kontroli organ podatkowy może uznać, że doszło do zaniżenia należnego podatku VAT, a odpowiedzialność spoczywa zarówno na wykonawcy, jak i nabywcy.
Dokumentacja i rekomendacje
Aby uniknąć ryzyka podatkowego, warto:
- jasno określić w umowie miejsce i charakter prac (np. „montaż stacji ładowania w garażu niemieszkalnym”),
- posiadać dokument potwierdzający klasyfikację pomieszczenia – np. wypis z ewidencji budynków lub projekt architektoniczny,
- na fakturze jednoznacznie wskazać, że stawka VAT wynosi 23% zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT.
Takie podejście chroni zarówno wykonawcę, jak i inwestora przed ewentualnymi roszczeniami urzędu skarbowego.
Podsumowanie
Montaż stacji ładowania w garażu przy domu jednorodzinnym zawsze podlega 23% VAT. Nie ma możliwości zastosowania stawki 8%, ponieważ garaż nie jest częścią mieszkalną budynku i nie spełnia warunków przewidzianych w art. 41 ust. 12 ustawy o VAT.
- Garaż, nawet jeśli znajduje się przy domu jednorodzinnym lub w jego bryle, nie jest częścią mieszkalną budynku.
- Montaż stacji ładowania typu wallbox w garażu nie może korzystać z obniżonej stawki VAT 8%.
- W każdym przypadku usługa ta podlega podstawowej stawce VAT 23%.
- Dotyczy to zarówno garaży wolnostojących, jak i tych w bryle budynku.
- Błędne zastosowanie stawki 8% może skutkować korektą i dopłatą podatku wraz z odsetkami.