Budowa stacji ładowania dla elektrycznych samochodów ciężarowych (eHDV) to przedsięwzięcie złożone, które wymaga koordynacji wielu podmiotów: inwestora, projektantów, operatorów sieci dystrybucyjnych, wykonawców, a także instytucji administracyjnych. Skala przedsięwzięcia jest większa niż w przypadku infrastruktury dla samochodów osobowych – zarówno pod względem mocy, jak i wymagań przestrzennych czy formalnych. W tym artykule opisujemy krok po kroku proces inwestycyjny, analizujemy jego etapy, ryzyka i najlepsze praktyki.
Etap I – analiza potrzeb i wybór lokalizacji
Ocena wolumenu ruchu
Pierwszym krokiem jest analiza potencjalnego zapotrzebowania na energię i liczby pojazdów, które będą korzystały ze stacji. Ważne pytania:
- Ile ciężarówek będzie obsługiwanych dziennie?
- Jakie są ich profile tras (dystrybucja miejska, regionalna, long-haul)?
- Jaki jest preferowany scenariusz ładowania (nocny, w czasie przerwy, okazjonalny)?
Kryteria lokalizacyjne
- Bliskość głównych korytarzy transportowych.
- Dostęp do sieci elektroenergetycznej o odpowiedniej mocy.
- Powierzchnia wystarczająca do zaprojektowania dróg manewrowych i stanowisk.
- Możliwość rozbudowy w przyszłości.
Analiza terenu
- Kolizje podziemnych instalacji.
- Warunki środowiskowe i hydrologiczne.
- Własność i status prawny gruntu.
Etap II – proces przyłączeniowy
Warunki przyłączenia
- Wniosek do OSD o warunki przyłączenia.
- Analiza IRiESD i dostępnych mocy przyłączeniowych.
- Możliwość etapowania mocy (np. początkowo 5 MW, docelowo 15 MW).
Buforowanie mocy
- Włączenie magazynów energii (BESS) do redukcji szczytowych poborów.
- Integracja z PV dla obniżenia kosztów operacyjnych.
Ryzyka
- Długie czasy oczekiwania na warunki przyłączeniowe.
- Wysokie koszty budowy linii SN i podstacji.
Etap III – projektowanie i uzgodnienia
Dokumentacja projektowa
- Projekt budowlany i wykonawczy (część drogowa, elektroenergetyczna, teletechniczna).
- Uwzględnienie standardów CCS i MCS.
- Przygotowanie do etapowania inwestycji.
Zgody i uzgodnienia
- ZUD (Zespół Uzgadniania Dokumentacji).
- Decyzje środowiskowe.
- Pozwolenia na budowę.
- Uzgodnienia drogowe (GDDKiA, samorządy).
- Zgody gestorów sieci.
Organizacja ruchu
- Projekt wjazdów i wyjazdów dla zestawów ciężarowych.
- Separacja ruchu ciężarowego od osobowego.
- Miejsca oczekiwania i manewrowania.
Etap IV – budowa
Organizacja placu budowy
- Zaplecze budowy, logistyka dostaw, bezpieczeństwo.
- Harmonogram prac etapowych.
Roboty elektroenergetyczne
- Fundamenty i kanały kablowe.
- Montaż rozdzielni SN/nN.
- Instalacja transformatorów i power units.
- Połączenia kablowe z dyspenserami.
Roboty drogowe
- Budowa stanowisk, dróg manewrowych, odwodnienia.
- Oznakowanie poziome i pionowe.
Testy i pomiary
- Pomiary rezystancji uziemień.
- Impedancja pętli zwarcia.
- Próby wyzwalania zabezpieczeń.
- Testy termowizyjne.
Etap V – odbiory i uruchomienie
Odbiory formalne
- Odbiory PPOŻ, UDT i PIP.
- Sprawdzenie zgodności z warunkami przyłączenia.
Integracja systemów IT
- Systemy telemetrii i monitoringu.
- OCPP do komunikacji z backendem operatora.
- Systemy rozliczeniowe i płatnicze.
Testy obciążeniowe
- Symulacja pracy przy maksymalnym obciążeniu.
- Testy równoczesnego ładowania wielu eHDV.
SOP dla operacji
- Szkolenie personelu.
- Instrukcje BHP i PPOŻ.
- Procedury serwisowe i SLA.
Harmonogram i koszty
Czas realizacji: typowo 12–24 miesiące.
Koszty: od kilkunastu do kilkudziesięciu milionów złotych.
Źródła finansowania: fundusze UE, kredyty inwestycyjne, PPP.
Studium przypadku: budowa hubu w Holandii
W 2022 r. w Holandii uruchomiono hub dla eHDV z 8 stanowiskami CCS i przygotowaniem pod MCS. Proces trwał 20 miesięcy, obejmował budowę własnej podstacji 15 MVA i magazynu energii 2 MWh. Wnioski:
- Kluczowe jest etapowanie mocy – początkowo uruchomiono 5 MW, kolejne 10 MW zostanie dodane w 2025 r.
- Wczesne rozmowy z OSD skróciły procedury formalne.
- Integracja z PV (1 MW) obniżyła koszty operacyjne.
Podsumowanie
Budowa stacji ładowania eHDV dla samochodów ciężarowych to złożony proces wymagający wiedzy technicznej, organizacyjnej i prawnej. Kluczem do sukcesu jest staranny wybór lokalizacji, wczesne uzyskanie warunków przyłączenia i elastyczne projektowanie. Inwestorzy, którzy podejdą do procesu strategicznie, zyskają przewagę konkurencyjną w dynamicznie rosnącym rynku.